‘Lokale politieke groeperingen nemen al jaren de meeste raadszetels in van allemaal. Alleen al daarom zijn ze een factor van betekenis.’ Op verzoek van debatcentrum de Pletterij in Haarlem hield John Bijl een lezing over het belang van lokale politieke verenigingen. ‘Ik vind ze onmisbaar voor de democratie.’
Politiek Nederland wordt steeds kleurrijker, legt John Bijl uit. ‘Waar er vroeger vooral op één van de drie grote partijen werd gestemd, is de stembusuitslag van nu veel veelzijdiger,’ merkt John Bijl.
Die toenemende pluriformiteit gaat gelijk op met de groei van politieke partijen. ‘Lokale groeperingen zijn niet nieuw. De oudste nog functionerende politieke partij van Nederland is een lokale partij. Gemeentebelangen Opmeer werd opgericht in 1913 en is daarmee vijf jaar ouder dan de SGP.’
Maar steeds kritische kiezer wijkt wel steeds vaker uit naar nieuwe partijen. Ook lokale. Dat laatste is een winst, vindt Bijl. ‘Lokale groeperingen zijn beter in staat argumenten uit de samenleving in te brengen in het politieke debat.’
Een van de factoren is het lidmaatschap. ‘In Nederlands is hooguit 2,8 procent van de kiesgerechtigden lid van een politieke vereniging. Al die mensen worden vooral lid van een landelijke partij, om landelijk spelende thema’s of om landelijke vertegenwoordigers.’
Leden van lokale partijen blijven achter. ‘Leefbaar Rotterdam heeft zo’n 300 tot 350 leden. Dat is natuurlijk een schijntje van de 1.500 leden die de PvdA er in die stad heeft.’
Ondanks deze kleine vijver – en het uitblijven van landelijke steun of budget – vindt Bijl lokale partijen een aanwinst voor de lokale politiek. ‘Of ze nu opgericht zijn als protest beweging, rondom een persoonlijkheid of om een lacune in het politieke spectrum te vullen, lokale partijen verfraaien het debat en maken het open.’