In de media
Partijloos, neutraal, maar met uitdagingen
De aanstelling van Daniel Wigboldus als commissaris van de Koning (CvdK) in Gelderland markeert een opvallend moment in het openbaar bestuur. Niet alleen is hij de eerste Gelderse CvdK van buiten de politieke arena, hij heeft ook geen partijband. Een unicum, dat past in een bredere trend: steeds meer bestuurders zetten hun partijlidmaatschap opzij of hebben nooit een politieke achtergrond gehad. “Goed dat mensen beoordeeld worden op hun capaciteiten, niet op hun partij,” zegt John Bijl, directeur van het Periklesinstituut.
Redactie - 12 februari 2025
Het provinciehuis van Gelderland (beeld: Periklesinstituut)
Het voordeel van partijloze bestuurders is duidelijk: ze worden als neutraal gezien. Nelly Kalfs, burgemeester van Lingewaard, illustreert dit. Ondanks haar achtergrond bij overheidsinstellingen stond zij politiek ongeschreven. ‘Ik word als burgemeester nooit in verband gebracht met uitspraken van een partij,’ aldus Kalfs. Deze perceptie maakt partijloze bestuurders geschikt om boven politieke verdeeldheid uit te stijgen.
Toch brengt neutraliteit ook uitdagingen met zich mee. ‘Ik heb echt de politiek moeten leren kennen,’ zegt Kalfs. Voor bestuurders zonder politieke ervaring kan het gebrek aan affiniteit met partijstructuren een leercurve betekenen. Bijl benadrukt echter dat de waarde van partijloze bestuurders vooral ligt in de frisse perspectieven die zij inbrengen: ‘Het is verfrissend als iemand met een andere ervaring en een andere manier van besturen de politiek in komt.’
Neutraliteit als competentie
Bijl wijst echter ook op een zorgelijke tendens. ‘In de publieke opinie wordt te vaak iemand weggezet vanwege partijlidmaatschap,’ stelt hij. Het idee dat partijgebonden bestuurders per definitie niet neutraal kunnen zijn, vindt hij onterecht. ‘Daar is in hun gedrag vaak geen aanleiding voor.’
De verschuiving naar meer partijloze bestuurders roept vragen op over hoe we neutraliteit en competentie waarderen. Kunnen partijgebonden en partijloze bestuurders elkaar versterken? Dat debat is cruciaal om het vertrouwen in het openbaar bestuur te behouden.
Ook over dit onderwerp
Wie wordt Gelderlands nieuwe commissaris?
'Een commissaris moet niet alleen het bestuur versterken, maar ook een brug slaan tussen inwoners en de overheid'
Tags: