In de media
Relatiekaart Hoge Veluwe? Pas op voor de onbewuste gunfactor
Raadsleden van Ede, Arnhem en Apeldoorn en Statenleden van Gelderland ontvangen jaarlijks een relatiekaart van Nationaal Park De Hoge Veluwe. Deze kaart, ter waarde van 400 euro, geeft toegang voor vier personen en een auto. Hoewel goed bedoeld, is het aannemen ervan niet zonder risico’s. De gedragscodes van de raden en Provinciale Staten stellen namelijk een grens van 50 euro voor geschenken.
Redactie - 12 januari 2025
Uitzicht op de Hoge Veluwe (Foto: Periklesinstituut)
John Bijl, directeur van het Periklesinstituut, wijst op een subtiel maar belangrijk gevaar: de onbewuste gunfactor. ‘Je wilt er graag vanuit gaan dat ze de kaart uit liefde en plezier verstrekken aan de raadsleden en er niets voor terug willen zien of verwachten, maar ja, ze moeten ook niet stijgen in je onbewuste gunfactor. Daarom is het niet verstandig om het te doen,’ zegt hij tegen Binnenlands Bestuur.
De onbewuste gunfactor houdt in dat zelfs zonder opzet of kwade wil de perceptie van onafhankelijkheid van volksvertegenwoordigers in gevaar komt. Bijl benadrukt dat deze onafhankelijkheid cruciaal is, ongeacht het onderwerp: ‘De volksvertegenwoordiging dient over het park net zo kritisch te zijn als wanneer het gaat over handelingen in het sociaal domein. Iedereen verdient gelijke behandeling.’ Hoge Veluwe-directeur baron Seger van Voorst tot Voorst noemde de raadsleden in een reactie al ‘ambassadeurs’ van de Hoe Veluwe. Bijl vind die uit spraak ‘dommig’.
In dit licht is het verstandig dat volksvertegenwoordigers geschenken boven de toegestane waarde afwijzen om hun onafhankelijkheid en onpartijdigheid te waarborgen, zegt Bijl. Volksvertegenwoordigers moeten hun onafhankelijkheid bewaken en zelfs de schijn van belangenverstrengeling vermijden. Werkbezoeken aan het park of etentjes voor besluitvorming verdedigbaar kunnen zijn, waarschuwt Bijl voor overdadige gastvrijheid: ‘Die gedragscode is er niet voor niks: 50 euro. There’s no such thing as a free lunch.’
Tags: