Volgens de nieuwe gedragscode van de Tweede Kamer moeten Kamerleden voortaan ook de schijn van belangenverstrengelingen voorkomen. Kan dat wel? Tegelijkertijd zo’n beleidsregel ook de kwaliteit van de parlementaire democratie negatief kunnen beïnvloeden.
Weinig vernieuwende zaken in de nieuwe gedragscode voor de Tweede Kamer. ‘Ik zie niets nieuws onder de zon,’ zegt John Bijl tegen Binnenlands Bestuur.
Veel meer bescherming zal de code dan ook niet opleveren, verwacht Bijl. Wel is hij bang voor de negatieve consequenties. Volksvertegenwoordigers zijn zonder uitzondering mensen met een maatschappelijke betrokkenheid, en dús maatschappelijke belangen.
‘We vinden het onwenselijk als volksvertegenwoordigers geen belangen hebben in de samenleving. Maar bij een actief maatschappelijk leven horen belangen.’ Je moet er als volksvertegenwoordiger vooral zelf oog voor hebben, vindt Bijl.
Daarnaast moeten volksvertegenwoordigers elkaar kunnen attenderen op blinde vlekken. Niet iedereen heeft altijd meteen de consequenties van op het eerste gezicht onschuldig gedrag in de gaten.
‘Kijk naar de consequenties. Als een raadslid belangen heeft als bestuurder van een stichting die activiteiten organiseert in het lokale zwembad, onthoudt die zich van stemming daarover. Maar misschien heeft hij in de campagne wel stevig ingezet op waterveiligheid en het belang van zwemles. Hij heeft dan de kennis, maar ook de ervaring en belangen.’