Bouw zelf je huis van de democratie

Met 12 bouwstenen bouw je samen aan  een gezaghebbende en effectieve raad

Na elke verkiezingen bouwt een gemeenteraad zijn eigen democratische huis. Maar hoe leg je een stevig fundament en zorg je voor duidelijke spelregels, terwijl er volop ruimte blijft om goed van mening te verschillen? Het Startprogramma van het Periklesinstituut helpt raadsleden om snel stevig in hun rol te staan en samen effectief de gemeente te besturen.

Vier thema’s, verdeeld over vier etage’s – fundament & verantwoordelijkheid, praktisch vakmanschap, integriteit & weerbaarheid, en bestuurscultuur & verbinding – vormen de rode draad. Elke etage kent drie leerlijnen en draagt op die manier bij aan een van drie leerdoelen: bewustwording & inzicht, kennis & vaardigheden, of interactie & groepsvorming. Zo ontwerp je zelf een afwisselend Startprogramma en krijgt elke raad de bouwstenen in handen om een sterk fundament te leggen.

Met in ieder geval één module uit de eerste etage zorg je voor een solide basis voor een sterk huis. Elke module is compact en duurt ongeveer anderhalfuur. Zo kun je twee modules op één dagdeel van een ochtend, middag of avond plannen. De modules zijn interactief en bieden direct bruikbare inzichten. Zo ontstaat een stevig, gebalanceerd én aantrekkelijk eigen Startprogramma voor de gemeenteraad, waarmee je samen het vertrouwen in het lokale bestuur én het gezag van de raad versterkt.

Van stevige principes tot praktische vaardigheden – bouw zelf aan een sterke lokale democratie.

Module 1 Het gezag van  de raad

Een sterke raad is méér dan de optelsom van zijn leden. Hoe ontwikkel je gezamenlijke verantwoorde-lijkheid voor de besluiten die je neemt? Deze module helpt de raad om samen één bestuursorgaan te worden. Met reflectieve oefeningen versterken raadsleden het onderlinge vertrouwen en leren ze hoe ze hun gezag als raad vergroten.

Module 2 Democratie als georganiseerd meningsverschil

Politiek begint met verschil van mening. Maar hoe zorg je ervoor dat verschil niet leidt tot verdeeldheid, maar juist tot betere besluiten? In deze module ontdek je hoe je politieke verschillen kunt benutten als kracht. Door debatoefeningen en gerichte gesprekken leer je hoe je de raad beter afweegt en gezaghebbender besluiten neemt.

Module 3 Bestuurlijke  verwachtingen

Duidelijkheid over verwachtingen voorkomt misverstanden. In deze module maak je heldere afspraken over rollen, taken en verwachtingen tussen raad, college en ambtelijke organisatie. Je bespreekt hoe je politiek opdrachtgeverschap concreet vormgeeft en versterkt de samenwerking in het gemeentebestuur via praktische afspraken, reflectie en dialoog.

Module 4 Grip op geld en beleid

De begroting is hét politieke instrument van de raad. Maar hoe werkt dat precies? In deze module leer je de begrotingscyclus kennen en hoe je invloed uitoefent op beleid en financiën. Praktische tips en casussen maken je wegwijs, zodat de raad effectief zijn controlerende én kaderstellende rol vervult.

Module 5 Vergadermodellen en raadsinstrumenten

Goed raadswerk vraagt praktische vaardigheden. In deze module krijg je concrete uitleg over verschillende soorten vergaderingen, besluit-vormingsfasen en het slim inzetten van raads-instrumenten zoals moties en amendementen. Geen theorie, maar praktische tips en herkenbare voorbeelden waarmee je direct aan de slag kunt.

Module 6 Gemeentewetpubquiz

Een ontspannen en humoristische manier om je kennis van de Gemeentewet en het Reglement van Orde te testen en vergroten. In deze interactieve quiz speel je met meerkeuze-, video- en andere vragen samen én tegen elkaar, terwijl je belangrijke kennis opdoet over rollen, bevoegdheden en regelgeving. Serieus én luchtig tegelijk!

Module 7 Samen werken aan een gezonde bestuurscultuur

Goed bestuur begint bij goede omgangsvormen. Maar hoe werkt dat concreet? In een interactief interview met de griffier of burgemeester ontdek je wat belangrijk is voor een gezonde debatcultuur en hoe je een veilige vergaderomgeving creëert. Praktische afspraken maken duidelijk hoe je als raad respectvol én effectief kunt samenwerken.

Module 8 Wat maakt in jou  de politicus los?

Goed besturen begint met elkaar kennen. Goed met elkaar van mening verschillen ook! In deze verdiepende dialoog ontdek je wat jou en je collega’s in de raad drijft. Door persoonlijke drijfveren te delen ontstaat begrip, wederzijds respect en vertrouwen — onmisbaar om samen sterk te staan in het politieke debat.

Module 9 Politiek  als theater

Bestuurscultuur is niet alleen praten, maar ook doen! Met behulp van theatersport oefen je op een ontspannen manier non-verbale communicatie, samenwerking en onderlinge interactie. Leuk, leerzaam én effectief, met onze ervaren trainingsacteurs.

Module 10 Integriteit van binnen

Integriteit begint bij jezelf. In deze module leer je hoe je ervoor zorgt dat elke inwoner gelijke toegang heeft tot de politiek, zonder onbewuste bevoordeling vanuit je eigen netwerk of voorkeuren. Aan de hand van herkenbare casussen en reflectie versterk je je eigen integriteitsbewustzijn en transparantie.

Module 11 Integriteit van buiten

Hoe ga je om met druk en verwachtingen van buitenaf? Deze module helpt je stevig te staan onder druk van je achterban, partij of directe omgeving. Je krijgt concrete handvatten en leert grenzen aangeven, ook als het lastig wordt.

Module 12 Politiek in gepolariseerde tijden

Hoe voorkom je dat scherpe debatten leiden tot polarisatie? In deze module oefen je hoe je het debat inhoudelijk scherp houdt en toch respectvol blijft. Je krijgt praktische tips en oefent op een speelse manier met herkenbare politieke situaties.