Elke vier jaar treedt een nieuwe gemeenteraad en een nieuwe Provinciale Staten aan. En elke periode doet het gemeente- of provinciebestuur weer nieuwe ervaringen op hoe er in de eigen gemeente of provincie ‘het best’ politieke te bedrijven is. Welke vergaderstructuur het vraagt. Hoe het beste bewoners te zijn betrekken. En hoe het samenspel tussen volksvertegenwoordiging en college moet worden georganiseerd.
Gemiddeld genomen treed elke bestuursperiode voor een derde nieuwe leden aan. Dat levert niet alleen gezond, fris bloed op maar vaak ook een verlies van kennis en ervaring. Het Periklesinstituut ontwikkelde een methode om samen met de oude leden van de volksvertegenwoordiging vast te leggen wat men heeft geleerd én deze leerpunten door te geven aan de opvolging.
Iedere raad, of Staten, is anders. Met de gemeenteraadsverkiezingen voor de boeg, is het een mooi moment voor de huidige raad om eens stil te staan bij de vraag ‘hoe het is gegaan?’ Welke lessen heeft de raad of Staten geleerd? Wat moet er de volgende periode anders en wat moet er zeker behouden blijven? Kortom, hoe kan de nieuwe volksvertegenwoordiging en een eígen frisse start maken zonder de wijsheid van de oude tekort te doen?
Het Periklesinstituut ontwikkelde een evaluatieprogramma om de raad hierbij te ondersteunen. In drie fasen – van onderzoek, raadsconferentie en dan aanbevelingen – laten we de raad tot een evaluatie komen over zijn eigen politieke proces — en aanbevelingen doen voor de nieuwe.
In de eerste fase brengen we in kaart hoe het gaat. We kiezen de belangrijkste evaluatiepunten en met een geavanceerde vragenlijst onderzoeken we ervaringen over wat goed ging — en wat beter moet. In een raadsconferentie presenteren we de resultaten en ook de meningsverschillen. We zorgen ervoor dat de conferentie eindigt met een gezamenlijk beeld over het functioneren van de raad, concrete acties en aanbevelingen voor verder onderzoek of experimenten.
Daarna kijken we met bijvoorbeeld een werkgroep of begeleidingscommissie welke specifieke punten aandacht of aanpassing behoeven. De stukkenstroom? De briefing van de vergadervoorzitters? Werken met een raadsprogramma? Of het functioneren van de agendacommissie? We helpen met het plannen van experimenten en het formuleren van aanbevelingen.
Het eindresultaat wordt als een cadeautje van de oude raad of Staten aan de nieuwe aangeboden, bijvoorbeeld bij de installatievergadering. Een set met ervaringen én aanbevelingen. Een set afspraken die de vergadercultuur bekrachtigt en de vergaderstructuur versterkt. Om er zelf mee aan de slag te gaan, want na de verkiezingen is het goed inrichten van een goede vergadercultuur immers de verantwoordelijkheid van de nieuwe raad of Staten. Maar dan wel gebaseerd op ervaringen uit het verleden.