Stem niet op deze kandidaat

We hebben allemaal wel een plek waar we nooit zouden willen wonen. Maar wanneer een kandidaat voor de gemeenteraadsverkiezingen zegt dat ze liever niet binnen de gemeentegrenzen wil wonen, is er toch iets meer aan de hand.

Het is wel wat Ingrid Voncken, lijsttrekker voor het CDA in Sint Anthonis, zegt. Vorige maand maakte de lokale afdeling van de christendemocraten daar bekend dat zij de eerste positie op de kieslijst aan Voncken hebben gegund. Ze is er sinds eind 2015 wethouder. In die twee jaar is ze niet verhuisd naar haar nieuwe werkplaats maar in Gennep blijven wonen. De raad heeft tot nu toe altijd een oogje toegeknepen en haar uitstel op de gemeentewettelijke verhuisverplichting verleend.

Nu ze kandidaat-raadslid is, peinst Voncken er nog stééds niet over om naar Sint Anthonis te verhuizen. ‘Ik wil nadenken over een verhuizing als ik opnieuw wethouder kan worden,’ zei ze tegen De Gelderlander. Heel veel enthousiasme voor het dorp druipt daar nou niet van af.

Het wordt nog gekker wanneer ze in het vraaggesprek ook nog eens aangeeft eigenlijk niet eens voor de raad beschikbaar zijn. ‘Als ik geen wethouder kan worden, eindigt voor mij het avontuur Sint Anthonis,’ laat ze in hetzelfde interview optekenen. Voncken is niet de eerste of de enige die bovenaan de gemeentelijke kandidatenlijst prijkt met als enige motief wethouder te worden. Te vaak worden kiezers opgescheept met kandidaten die eigenlijk niet geïnteresseerd zijn om deel te uit gaan maken van de volksvertegenwoordiging.

Dat is gek. Voor het wethouderschap is het niet nodig je voor de raad te kandideren. Nergens in de Kies- of Gemeentewet staat dat wethouders lid van of kandidaat voor de gemeenteraad moeten zijn geweest. Het hebben van een politiek bestuurlijke functie vraagt immers andere competenties dan het zijn van volksvertegenwoordiger. Rasbestuurders als Job Cohen en Jozias van Aartsen kwamen maar wat ongemakkelijk over toen ze het andere ambt probeerden. Gemeentelijke kiezers verdienen kandidaten die klaar zijn voor het ambt — of het op z’n minst ambiëren. Wanneer men komende maart naar de stembus gaat, doen zij dat om 7 tot 45 collega-burgers uit te zoeken die namens hen het politieke debat gaan voeren en daarmee het lokaal beleid vorm geven.

Door een kandidaat-wethouder bovenaan de lijst te zetten schoffeert het CDA in Sint Anthonis de manier waarop we onze vertegenwoordigende democratie hebben ingericht. Dat zegt: eerst het debat, dan de wethouder. Deze kieslijst beweert het tegenovergestelde; alsof de wethouder haar kandidaten meeneemt naar de raad in plaats van omgekeerd. In feite zegt het CDA daar dat deel uitmaken van de macht voor hen belangrijker is dan democratie.

Voor de kiezer die het democratisch bestuur van de gemeente serieus neemt, rest er maar één logische weg. Stem níet op kandidaatswethouders en – wanneer u in Sint-Anthonis woont – stem niet op mevrouw Voncken. Het hoeft een stem op het CDA niet in de weg te staan. De overige kandidaten op de lijst lijken me kundig en betrokken. Dat zou nog eens een keuze zijn. Een keuze voor democratie — in plaats van op baantjesjagers die zich onder valse voorwendselen op kieslijsten laten plaatsen.