In de media
‘Wees kritisch op je eigen kandidaten’: John Bijl over giftige bestuurscultuur in Roosendaal
De gemeenteraad van Roosendaal heeft een vernietigend rapport ontvangen over de bestuurscultuur binnen het stadhuis. Volgens bestuurskundige John Bijl, directeur van het Periklesinstituut, vraagt het rapport niet alleen om maatregelen, maar vooral om politieke zelfreflectie. ‘Als je mensen op de lijst zet die de intentie hebben om te winnen ten koste van anderen, blijf je investeren in deze ongewenste cultuur.’
Redactie - 24 augustus 2025
John Bijl (foto: Jan Roelof Visscher / RTV Rijnmond)
Het rapport, opgesteld door bureau & Van de Laar, werd geschreven naar aanleiding van het vertrek van twee wethouders in september 2024 en signalen van sociale onveiligheid binnen de ambtelijke organisatie. Uit interviews en enquêtegegevens blijkt dat één op de drie medewerkers ongewenst gedrag ervaart, en dat onderling wantrouwen tussen collegeleden en richting de ambtelijke organisatie heeft geleid tot een verziekt werkklimaat.
Bijl ziet in de analyse vooral het gevolg van een langdurige strijd tussen twee dominante lokale partijen. ‘Deze twee strijdende clubs vechten om de macht en zijn bezig met niks anders dan het creëren van een zwart gat waar alles naartoe wordt getrokken. Op een gegeven moment draait het alleen nog maar daar om en raakt alles ondergeschikt aan dat conflict.’
Wat hem vooral opvalt is de stilte rond de ambtelijke top. ‘Als het gaat over een ambtelijke organisatie waar mensen zich onveilig voelen, kijk je eerst naar de gemeentesecretaris. Die is immers het hoofd van die organisatie en had een veel actievere rol moeten nemen.’ In het rapport wordt de gemeentesecretaris slechts drie keer genoemd, terwijl de burgemeester ‘nog net niet op iedere pagina staat’.
Volgens Bijl ligt het probleem dieper dan één bestuursperiode. ‘Bij de wisseling van het college in 2022 kwam er een groep die dacht: nu is het aan ons. Wij gaan het zo doen. Maar dat college komt er dan achter dat het toch niet zo werkt.’ Een goede bestuurscultuur vereist, zegt hij, onderlinge omgangsvormen die de democratische spelregels overeind houden — juist als de meningen botsen. ‘Je moet elkaar kunnen bestrijden op de inhoud, en daarna samen een biertje kunnen drinken. Dat is niet soft, dat is democratie.’
De gemeenteraad bespreekt in september het rapport. Bijl hoopt dat het niet verdwijnt in een la: ‘Dan blijf je bezig met het teleurstellen van je inwoners. Niet alleen je eigen kiezers, maar alle inwoners van je gemeente.’
Tags: