Het gemeentefonds is geen neutrale verdeelmachine meer, maar een politiek sturingsmiddel. En de democratische gevolgen zijn groter dan Den Haag durft toe te geven. In een essay in De Hofvijver laten John Bijl en Michiel van der Eng zien hoe begrotingspolitiek de lokale democratie stilletjes ondermijnt.
Hoe komt het dat raadsleden steeds minder te kiezen hebben, terwijl ze formeel de hoogste politieke macht in de gemeente zijn? Waarom sluiten buurthuizen en zwembaden, terwijl de begroting op papier klopt? En hoe kan het dat niemand in Den Haag lijkt te merken dat de democratische legitimiteit van lokaal bestuur afbrokkelt?
In De Hofvijver, het online tijdschrift van het Montesquieu Instituut, analyseren John Bijl en Michiel van der Eng hoe het gemeentefonds zich in twintig jaar heeft ontwikkeld van egaliserend systeem naar politiek machtsmiddel. Niet door één besluit, maar door een opeenstapeling van Haagse keuzes, begrotingsroutines en parlementaire stilzwijgendheid.
Een bijdrage over spuks, schuivende verantwoordelijkheden, stille erosie van autonomie — en de vraag wat er nog te kiezen valt bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2026.