Coalitie-dieren

‘Er zijn twee moties ingediend met betrekking tot de dierenambulance,’ opent burgemeester Bas van den Tillaar. Beide moties proberen vanavond het ziekendierenvervoer te behouden. ’Ik begin bij de motie van de oppositie,’ zegt de burgemeester. Meestal is dat geen goede voorspellende waarde voor een keurig debat waar fracties op elkaar ingaan.

Net voor die behandeling hield dierenambulancedirecteur Nita Kramer een laatste pleidooi voor het behoud van de dienst. ‘Precies zes jaar geleden startte ik met de gemeente het gesprek over een vergoeding voor de dierenambulance,’ zei ze. Nu komt de dierenambulance het geld tekort en wil men de dienstverlening per komende maandag al beëindigen.

‘Het college heeft het laten gebeuren door de subsidieaanvraag van de dierenambulance af te wijzen, zegt Frances Oreel (PvdA) als eerste. ‘Ik heb daar moeite mee.’ Volgens Oreel had het college éérst de raad moeten pijlen. Met een motie probeert ze de 5.000 euro voor dit jaar en de iets meer dan 10.000 euro jaarlijks erna tóch gefinancierd te krijgen.

‘Wij zouden ook graag zien dat de Dierenambulance doorgaat,’ zegt Holger van Heek (LPV). Hij dient, samen met de fracties van Partij Souburg-Ritthem (PSR), de LPV, GroenLinks en anderen, een motie in die de wethouder voorstelt nog eens met de dierenambulance in gesprek te gaan. 

Geld heeft-ie er niet voor over. ‘Wij vinden dat de dierenambulance in het particuliere domein thuishoort,’ zegt Van Heek. Sportverengingen en de reddingsbrigade doen het ook met eigen geld, merkt Van Heek op. Wethouder Els Verhage valt hem bij. ‘Het vervoer van zieke dieren is geen wettelijke taak van de gemeente,’ zegt ze. En dus hoeft de gemeente het niet te doen, redeneert Verhage. Daarnaast heeft de dierenbescherming, die het vervoer uitvoert, zélf een aardige kas.

‘Volgens die logica zou je ook gratis je boodschappen bij de Aldi op moeten kunnen halen, want die hebben ook privé-vermogen,’ reageert Ruud Kleefman (POV). Gek genoeg kijkt niemand op bij deze bespotting van het argument, een reductio ad absurdum in retorische vaktermen.

Zonder portemonnee heeft een gesprek geen zin, redeneert Kleefman over de motie van zijn LPV en anderen. ‘Is alles in die zes jaar nou niet al besproken?’ vraagt ook Coen Bertijn (CDA) zich af. ‘Wethouder Verhage had zich vorige periode als raadslid in protest af laten voeren als dit zou gebeuren,’ schampert Coen van Dalen (ChristenUnie). ‘Iedere inwoner moet dus zelf maar gewonde dieren in een theedoek wikkelen,’ oreert Lilian Janse (SGP) verder. ‘Jammer als u gepikt of gebeten wordt.’

‘Laten we bij het gesprek er dan voor zorgen dat de wethouder in ieder geval genoeg heeft om dit jaar te financieren,’ stelt Janse voor. Maar door al het retorisch getoeter lijkt de toenadering die Janse aanbrengt, maar ook Bertijn en Kleefman eerder, niet meer op te vallen.

‘Ik probeer me in te denken hoe u de motie wil financieren,’ vraagt Rijnco-Jan Suurmond (PSR). ‘Dus als er wel dekking is, steunt u de motie wel?’ vraagt Pim Kraan. ‘Nee,’ antwoord Suurmond haast verbolgen, ‘mijn bijdrage ging er niet om dat u mij zou overtuigen.’ 

Helaas slaakt slechts alleen uw mystery burger een zucht bij die absurde opmerking. Blijkbaar is men het op deze publieke tribune gewend geraakt dat men met een raadsdebat kloven vergroot in plaats van samen beleid maakt. Bij de stemming stemt de coalitie voor de eigen motie, die het daarmee dus haalt. De motie van de oppositie, hoe verrassend, sneuvelt.

Als directeur Kramer van de dierenbescherming na afloop van het debat de zaal uit snelt, weet wethouder Verhage niet hoe snel ze achter haar aan kan schieten. Om vervolgens in gesprek gaan. In die zin is de motie van de coalitie uitgevoerd. Maar dat is dan ook alles wat dit debat der onbeweeglijken heeft opgeleverd.  

Deze column verscheen op 16 september 2019 bij Binnenlands Bestuur.

Enige strijdbaarheid kan Mijntje Pluimers (Lokaal Belang) niet worden ontzegd. ‘In onze samenleving zorgen we voor elkaar, zeker voor mensen die het moeilijk hebben,’ zegt ze, terwijl ze kordaat haar jasje dichtknoopt. ‘Elke keer als er iets is, moeten we met deze bril ernaar kijken.’

‘We hebben signalen opgevangen dat de voedselbank af-en-toe in nood zit,’ legt Pluimers uit. Voor haar fractie was het de reden voor een werkbezoek. ‘Ook het bestuur heeft het ons klip-en-klaar uitgelegd hoe het zit.’ Met een motie stelt Pluimers dit jaar eenmalig en vanaf volgend jaar structureel een bedrag voor de voedselbank in de begroting op te nemen. Ze brengt het niet onbewogen. ‘Daar waar onze kinderen leven in een moeilijke positie, moeten ze de kans krijgen om in een fijne samenleving om groot te worden.’

‘Bent u niet te vroeg met de motie?’ vraagt Theo Bos (VVD). De motie vraagt het college éérst de hulpvraag te onderzoeken, en dan met een begrotingsvoorstel te komen. Dus breng eerst de tekorten in kaart, redeneert de VVD’er. ‘Wij hebben het financiële vraagstuk helder, maar in de commissie bleek dat niet iedereen dat heeft,’ antwoordt Pluimers.

Duidelijk antwoord. Die twee komen er wel uit, zou je zeggen.

‘Het bestuur heeft aangegeven dat ze structurele hulp niet ziet zitten,’ interrumpeert Roel van den Broek (CDA). ‘Het zou betekenen dat ze afhankelijk van de gemeente worden.’ Ook inhoudelijk, wellicht. ‘Ik heb dat anders begrepen,’ meent Pluimers. ‘Ze zeiden zich in de laatste zin van de motie goed te kunnen vinden.’ Daar staat dat de voedselbank ‘naast de vanzelfsprekende financiële verantwoording, de voedselbank onafhankelijk moet blijven’.

Prima toch?

In de tweede termijn is er niets dan lof voor de voedselbank zelf. ‘Onze fractie is dankbaar voor het werk van de voedselbank,’ zegt Lukas Scheijgrond (CU) in een betoog waar hij de Bijbelse barmhartigheid aan het coalitie-akkoord knoopt. ‘Hoe fijn is het als je in tijd van nood een beroep kunt doen op hulp van deze professionele organisatie?’ stelt Suzanne Wassink (Pro’98) retorisch.

Het venijn van de betogen zit echter in de staart. ‘We vonden het belangrijk het voor de voedselbank op te nemen,’ zegt Leendert de Knegt (SGP), ‘opdat u niet denkt dat we tegen de voedselbank zijn. Want volgens De Knegt is de motie niet nodig. ‘Via de al goede contacten is er door de voedselbank zelf geen verzoek gedaan voor ondersteuning door de gemeente,’ weet hij.

‘Niemand heeft er om gevraagd,’ zegt ook Scheijgrond. Hij vreest zelfs dat de voedselbank niet beter af is. ‘Het gevolg van een vaste subsidie kán zijn dat fondsen zich terugtrekken,’ denkt hij.

Daarnaast deelt iedereen de vrees van de voedselbank om beleidsmatig afhankelijk van de gemeente te worden. ‘Een structurele ondersteuning leidt tot wederkerigheid,’ zei ook De Knegt al eerder. Wassink memoreert dat de wethouder in de commissie al toezegde met de voedselbank te zullen praten. ‘Het is alsof de commissievergadering helemaal nooit heeft plaatsgevonden,’ zegt Wassink, ‘en de motie een doel op zich lijkt.’

Met niet alleen de beleidsafhankelijkheid die de voedselbank vreest, maar ook insinuatie dat profileren voor Lokaal Belang belangrijker is dan beleid, lijkt het wel gedaan met de motie van Pluimers. ‘Ik heb een aantal maal horen uitspreken dat de stichting er niet om gevraagd heeft,’ probeert Pluimers nog in tweede termijn, ‘de vraag is of dat een probleem moet zijn.’

Aan de onbeweeglijkheid van haar collega’s lijkt dat zo te zijn. Aan deze mensen zijn geen andere meningen meer besteed; dit debat is al in de commissie gevoerd. En blijkt maar weer eens dat het verschil tussen doorzetten en doordrammen in de politiek een maar flinterdun lijntje is.

Deze column verscheen op 6 mei 2019 bij Binnenlands Bestuur.

‘Op den duur wen je er wel aan,’ zegt Iwan Poucki (Gemeentebelangen). Daarmee is het raadslid verder dan zijn collega Ina Schenkel (ChristenUnie). ‘Ik kan er nog niet aan wennen,’ vindt ze. De naam Eemsdelta als nieuwe gemeente rolt de beide raadsleden nog niet lekker van de tong. Waar beiden het ook over eens zijn, is dat de gemeente Appingedam klaar is voor de herindeling met Delfzijl en Loppersum.

Al enige jaren wordt er over een bestuurlijke fusie van Appingedam, Delfzijl en Loppersum gesproken. Vanavond besluit de raad van Appingedam over het laatste Herindelingsadvies, voordat het naar de provincie gaat — en de gemeenten per 1 januari 2021 kunnen fuseren.

De aanleiding is niet helemaal intrinsiek gemotiveerd. ‘De hele start is verre van vrijwillig geweest,’ memoreert Bert Raangs (CDA). ‘Onze gebiedsopgaven waren te groot, onze financiële positie was niet krachtig genoeg,’ weet Cees van Ekelenburg (D66). Dat er nu een gemeentefusie van komt, lijkt hem nog steeds niet lekker te zitten. ‘Emotioneel is niemand blij met deze herindeling,’ denkt hij.

Toch adviseert Van Ekelenburg positief. ‘Als ik alles in het advies lees, denk ik: het verhaal klopt.’ Hij is niet de enige. ‘De herindelingstrein vertrekt,’ zei Poucki eerder. ‘Wat mij betreft is het een hogesnelheidstrein,’ sloot Schenkel direct aan. ‘Het is een goed technisch spoorboekje,’ grapt Joop van der Lei (PvdA) verder.

De treinmetafoor komt Van der Lei klaarblijkelijk goed van pas. ‘We moeten namelijk niet uit het oog verliezen waar we naar toegaan. Wat voor gemeente worden we straks?’ vraagt hij. ‘Worden we een gemeente van wegen en stenen, of een gemeente met cultuur en kinderen die gelukkig zijn?’ Haast filosofische vragen. ‘Het is meer dan drie gemeenten bij elkaar vegen,’ meent de PvdA’er.

Hij is niet de enige die zich er zorgen over maakt. ‘Laten we ons realiseren dat het werk nu begint,’ vindt ook CDA’er Raangs. ‘Nu moeten we nadenken over hoe we de gemeente willen neerzetten,’ zegt hij indringend. ‘Zoiets mis ik in het advies,’ vindt ook Van Ekelenburg.

‘Het is duidelijk dat we een volgende stap zetten in het herindelingsproces,’ begint burgemeester Anno Wietze Hiemstra. Hij is als portefeuillehouder Herindeling de eerste van het college die mag reageren op de reacties uit de raad.
‘We moeten de bewoners goed meenemen,’ vindt Hiemstra. Hoewel die open deur weinig recht doet aan de door de raad geroepen urgentie een visie te stellen, lijken de leden zonder veel gemor het als een antwoord aan te nemen. ‘Wat voor gemeente we willen zijn, gaat daarom allemaal langs komen de komende tijd,’ rondt Hiemstra af. Het komt wel goed, lijkt hij te willen zeggen.

Nu kun je stellen dat dit sussende antwoord op de toch wezenlijke vraag van de raad best karig is. De raad van Appingedam lijkt er geen problemen mee te hebben. In een tweede termijn hebben ze eigenlijk alleen nog vragen over de samenwerking met de provincie, gemor over de eerder al dan niet eerder toegezegde steun door de gedeputeerde en het anticiperen op tekorten in het sociaal domein.

Dat de burgemeester ver blijft van de vraag ‘wat voor gemeente Eemsdelta moet zijn’, kun je hem dan ook niet kwalijk nemen. Het is immers niet aan hem om daar antwoord op te geven. Dat de raad het debat laat schieten, moet je de raadsleden wél kwalijk nemen.

Als volksvertegenwoordiging — en hoogste orgaan nota bene – zijn deze leden de uitgelezen personen om nog vóór de herindelingstrein het volgende station voorbijraast zich af te vragen hoe hun Appingedam straks opgaat in nieuwe gemeente Eemsdelta — en wat die nieuwe gemeente is. Een verzameling van bestuurlijke opgaven? Of een verzameling van bewoners

Het is te hopen dat deze raad – net als die van Delfzijl en Loppersum – dat debat niet opgeven. Met de herindeling in het vooruitzicht, is het belangrijker dan ooit.

Deze column verscheen op 1 april 2019 bij Binnenlands Bestuur.

‘Restafval is het afval dat in de grijze container mag worden aangeboden,’ zegt Annie Visschers (Gemeentebelangen). Een feit, zó uit het Uitvoeringsplan afval en grondstoffen dat de gemeenteraad van Lochem vanavond met elkaar bespreekt. Maar deze raadsleden lijken de mening over elkaar méér aandacht te geven dan de mening over het gemeentelijke afvalbeleid.

Een besluit over het afvalplan hoeft de gemeenteraad vanavond niet te nemen. Het staat meningvormend op de agenda, dit betekent dat de raad nog sturende opmerkingen aan het college mee kan geven — en de fracties bij elkaar de wateren kunnen testen. ‘Wij willen aandacht vragen voor luiers en incontinentiemateriaal, zegt Radboud Ammerlaan (CDA) in zijn eerste termijn. Dit restafval is door haar samenstelling nauwelijks te recyclen, weet de CDA’er. ‘Als partij die staat voor alle generaties in de samenleving vinden wij dat dit gescheiden moet worden opgehaald.’ Daarnaast maakt de fractie zich druk over het aantal containers, milieuparkjes en de inzamelfrequentie; de christen-democraten hebben maar liefst vijf wijzigingsvoorstellen op de afvaluitvoering voorbereid.

Ze is niet de enige. Raadslid Jos Israel (PvdA) is helemaal niet te spreken over het zogeheten gespiegeld inzamelen. ‘Een jaar geleden heeft u dat ook al eens voorgesteld,’ memoreert hij. De wethouder beloofde toen ‘de raad mee te nemen’ herinnert Israel zich. ‘U bent met een klein groepje op excursie geweest, maar dat is geen meenemen,’ foetert Israel.

Niet alleen de aanpak, ook het plan zelf moet het bij de PvdA’er ontgelden. ‘Het is een technocratisch plan waar het serviceniveau wordt teruggeschroefd,’ fulmineert hij. Het lijkt onvoorstelbaar dat de PvdA ooit vóór het plan zou stemmen, maar toch dient Israel vier amendementen en drie moties in. Bij de meningsvorming nota bene.

In een tussen-termijn bespreekt de gemeenteraad een voor een de wijzigingsvoorstellen. Bij elk voorstel dat wordt besproken staan er wel drie raadsleden klaar om een snibbige opmerking te maken. ‘U schrapt alleen, maar hoe gaat u dán ervoor zorgen dat er gescheiden wordt ingezameld,’ vraagt Willem Beekman (GroenLinks) verontwaardigd aan Annie Visschers. Het is niet de enige keer dat burgemeester Sebastiaan van ’t Erve de raadsleden moet vragen elkaar uit te laten praten.

Met vragenvallen, overdreven vergelijkingen en, ja, spel op de man proberen de raadsleden stuk voor stuk liever elkaar vast te zetten dan in gesprek te zijn over de toekomst van het afvalbeleid. ‘We verschillen hierover echt van mening,’ constateert Beekman als PvdA’er Israel uitlegt dat hij het inzamelen van oud papier door vrijwilligers onder de gemeentelijke verantwoordelijkheid vindt vallen. ‘Dat u het niet begrijpt, is niet mijn probleem,’ bijt Israel hem toe. Dit is geen raadsvergadering, maar een debatwedstrijd geworden.

Een echte tweede termijn hoeft niet meer. ‘Ik kan me voorstellen dat u alle moties en amendementen nog eens naast elkaar legt,’ sluit burgemeester van ’t Erve hoopvol af. Gezien het robbertje verbaal vechten komt die oproep haast naïef over.

‘Als de geringste provocatie jouw verdediging activeert, pak je energie af van de dingen waar je je echt op zou moeten richten,’ schreef David Pollay in zijn boek De wet van de vuilniswagen. Wijze woorden. Gelukkig voor deze raad laat frustratie zich makkelijker recyclen dan restafval. Dan heeft men bij deze vergadering vanavond toch nog íets duurzaams gedaan.

Deze column verscheen op 18 april 2017 bij Binnenlands Bestuur.

Het kan aan het Limburgs accent liggen, maar Rob Claessen (BBB Lijst Palmen) klinkt verbouwereerd. ‘Het schrappen van het gratis grofvuil wegbrengen kwam voor ons volledig uit de lucht vallen.’ Hij is niet de enige volksvertegenwoordiger in Brunssum die door de beleidswijziging werd overvallen.

In Brunssum wordt het huisvuil geregeld door RD4, een gemeenschappelijke regeling met de andere Parkstadgemeenten. In hun nieuwe tarievenoverzicht staat dat inwoners vanaf 1 januari hun grofvuil niet meer gratis naar de milieustraat mogen brengen. Een idee van RD4 zelf.

‘Notabene vandaag viel de afvalstoffenwijzer bij de Brunssumse burger in huis,’ legt Claessen uit. De nieuwe tarieven stonden daar al op vermeld, nog voor de Brunssumse raad er over gesproken had, dus. ‘Ik heb ‘m zelfs bij me,’ wijst Claessen naar zijn bureau. ‘Dat vinden wij ook wel vreemd,’ meent ook Math Houben (PAK). ‘De kostenverhoging is ons in het verkeerde keelgat geschoten,’ zegt hij. Met een amendement stelt hij voor het schrappen van het gratis wegbrengen terug te draaien. ‘We hebben daar als coalitie ook over gesproken,’ zegt Servie Broers. Namens deze fracties stelt hij voor het gratis grofvuil niet te schrappen, maar af te bouwen. ‘Dat is in ieder geval te financieren,’ weet hij.

De gemoederen in de raad zijn er niet mee bedaard. Jo Palmen (BBB Lijst Palmen) vindt dat de raad nu halsoverkop tot een beleidswijzing wordt gedwongen. ‘We doen dit jaar niets anders dan voorgaande jaren,’ stelt hij voor. Er komt immers toch een evaluatie van het afvalstoffenbeleid aan, legt hij uit. Ook Servie L’Espoir (PAK) vindt dat hem iets wordt opgedrongen. ‘De RD4 is geen autonoom gebeuren,’ poneert hij.

Voor Broers is dat geen probleem. ‘We kiezen ervoor om tegen de burgers te zeggen dat we doorgaan met afvalscheiden,’ legt hij uit. ‘Als we dat doen, hoeven we ook niet meer te evalueren!’ roept een rood aangelopen L’Espoir. ‘Ik vind het vreemd dat alle gemeenten zonder slag of stoot het beleid van RD4 vaststellen,’ zegt ook Ger Gerards (BCD).

In de tweede termijn blijkt de raad fors verdeeld over wat te doen. ‘Het afbouwscenario past bij wat we hebben afgesproken,’ meent Maurice Gordijn (CDA). ‘Dat het gratis grofvuil naar nul gaat, is voor ons onbespreekbaar,’ vindt Jo Palmen. ‘Ik stel voor dat we tot stemming overgaan,’ zegt een inmiddels knorrige burgemeester Winants. De vergadering duurt immers al meer dan twee uur.
Bij die stemming wordt het meest verregaande voorstel, het volledig schrappen van alle gratis aanbiedingen terug te draaien, als eerste in stemming gebracht. ‘Wie is er voor,’ zegt burgemeester Winants, terwijl de griffier al begint met tellen.

‘Ik word hier echt..’ mompelt Winants als hij de handen een voor een omhoog ziet gaan. Hij maakt de zin niet af. Bij de stemming hebben acht leden voor gestemd. En, door de afwezigheid van een enkeling, ook acht tegen. ‘Dan moeten we de vergadering schorsen — en morgen verder gaan,’ constateert Palmen. Winants trekt witjes weg en valt stil. ‘Ik ga het amendement opnieuw in stemming brengen,’ zegt hij na enige tijd. ‘Voorzitter, dit moet bij een volgende vergadering,’ weet Jack van Oppen (VVD). ‘We kunnen wel over de andere zaken stemmen,’ vervolgt hij.

‘Dat is niet logisch,’ vindt Palmen. ‘Als bij het meest verregaande amendement de stemmen staken, moet je ook de rest aanhouden,’ stelt hij. ‘Iedereen weet ook hoe de wereld in elkaar zit,’ zegt burgemeester Winants norsig. ‘Ik breng het volgende amendement in stemming.’ Dat amendement, het afbouwscenario van het gratis grofvuil, haalt het wel. Ook het geamendeerde afvalbeleid wordt door de raad aangenomen — en het eerste amendement is feitelijk nietig geworden.

Zo zit aan het eind van de vergadering de raad alsnog met een nieuw afvalbeleid opgescheept. Een waar de raad maar wat graag zelf eerst de kaders voor had besproken. Een verfrommeling van de democratie. Om maar niet te beginnen over het feitelijk nietig verklaren van een gestaakt amendement. Waarmee de raad niet alleen haar kaderstellende rol, maar ook de fatsoensnormen van de democratie bij.. nou ja.. het grofvuil heeft gezet.

Deze column verscheen op 19 december 2016 bij Binnenlands Bestuur.

‘Ik zou de motie wél sympathiek willen noemen,’ zegt Marcel Bos (CDA). Nou, dan weet je het wel. Díe motie gaat het niet halen. En als je de beraadslaging in Weststellingwerf volgt, snap je waarom.

Marlene Juliette Postma (GroenLinks) maakt zich ernstig zorgen om de positie van mantelzorgers. ‘De zorg die mantelzorgers geven is langdurig, intensief en erg afhankelijk van de zorgbehoevende,’ legt Postma uit. ‘Vorig jaar kende ons land vier miljoen mantelzorgers,’ vervolgt ze. ‘Zeshonderdduizend daarvan staan langer dan drie maanden meer dan acht uur per week voor iemand klaar.’ Zo te zien zijn die cijfers voor de raadsleden niet nieuw.

Deze mantelzorgers moet beter worden ondersteund. De met de gemeente georganiseerde brunch op de Dag van de Mantelzorger is Postma niet genoeg. ‘Er zijn er genoeg die hier niet naar toe kunnen,’ weet Postma. Ze heeft er een zevental redenen voor.

Dat die argumenten allemaal met hetzelfde woord beginnen, maakt ze niet toegankelijker. Levenloos leest Postma ze van haar papier. ’Omdat ze geen oppas kunnen regelen. Omdat ze een betaalde baan hebben. Omdat ze om verschillende reden niet naar een brunch willen.’ Met deze intonatie klinkt het niet alsof ze het zelf heeft opgeschreven. Met de motie vraagt Postma het college de mantelzorgers te bevragen welke ondersteuning ze wél willen én ze financieel tegemoet te komen.

‘De timing is wel belangrijk,’ zegt Bos als reactie. Het college heeft inmiddels al aangegeven te gaan kijken of de ondersteuning anders kan. ‘Het staat in de toezeggingenlijst die we nét hebben behandeld,’ benadrukt Bos. Het was beter geweest om het bij de begrotingsbehandeling te bespreken, vindt de CDA’er. ‘Die viel nota bene samen met de Week van de Mantelzorg,’ zegt hij op licht-vermanende toon. ‘Want het was een week, geen dag.’

‘Het is jammer dat GroenLinks onze motie bij de voorjaarsnota niet heeft gezien,’ vindt Hans de Vries (Weststellingswerfs Belang). Zijn fractie droeg het college toen min-of-meer hetzelfde op.

‘Mantelzorgers zijn van onschatbare waarde,’ vindt ook Richard Bos (VVD). Maar steun voor de motie heeft hij niet. ‘De wethouder komt al met een inventarisatie,’ herhaalt ook VVD’er Bos. Daarnaast vindt hij het gek om nu al een financiële vergoeding af te spreken. ‘Wij wachten de rapportage van de wethouder af.’ De motie is daarmee dus te laat én te prematuur. Dat vindt ook René de Vries (PvdA) ‘Hoewel sympathiek, is de motie daarom inconsequent’, benadrukt hij.

Beteuterd trekt Postma haar motie maar in. ‘Als de wethouder met zijn notitie komt kunt u het weer inhoudelijk met elkaar bespreken,’ troost burgemeester Gerard van Klaveren nog. Hopelijk weet dit raadslid dan ook dat een motie indienen meer is dan vanaf een papiertje een ongetoetst idee opdreunen.

Deze column verscheen op 21 november 2016 bij Binnenlands Bestuur.

‘Er is in het openbaar bestuur heel veel afgekeken van het bedrijfsleven,’ vindt Ad Los (Echt voor Ridderkerk). De raad van zijn gemeente beoordeelt vanavond de jaarstukken. ‘Neem nou de dualisering,’ vervolgt Los, ‘die is ook afgekeken van een raad van bestuur.’ Dat op dit moment niemand van het hoogste orgaan van Ridderkerk uit z’n stoel rolt is ook achteraf de beste aanwijzing van hoe de raad de jaarstukken bespreekt.

Het stoort Los dat de grond van de bouwlocatie Cornelisland maar niet wordt verkocht. ‘Het verhaal dat het wel goed komt met Cornelisland, is als een grammofoonplaat waarvan de naald blijft hangen’, meent hij. Farahnaz Fräser (D66GroenLinks) is het daarmee eens. ‘We horen al jaren dat er veel belangstelling is, maar we zien er niks van,’ zegt ze.

Hans Ipskamp (Leefbaar Ridderkerk) maakt zich vooral zorgen over het overschot op de jaarrekening. De gemeente houdt bijna twee miljoen over. ‘Je kunt je afvragen of Ridderkerk niet te behoudend is geweest,’ vindt Ipskamp. ‘Daar moet eigenlijk een dikke nul staan,’ meent Leen Kruithof (CDA). Hij analyseert dat het overschot vooral uit het sociaal domein komt en wil weten waar het aan ligt. ‘Daar houden we al een paar jaar geld over,’ voegt Arianne Ripmeester (PvdA) er aan toe. De laatste kritiek komt van VVD’er Edward Piena (VVD). Hij wil weten waarom afwijkingen op het budget altijd laat worden gerapporteerd.

‘Ik ben het met iedereen eens dat we op nul uit zouden moeten komen,’ zegt financieel wethouder Tineke Keuzenkamp als eerste. Volgens haar miste de gemeente bij de invoering van de decentralisaties betrouwbare cijfers. ‘We zijn inderdaad behoudend aan de gang gegaan,’ legt ze uit. Het gaat volgend jaar vast beter, meent ze. De wethouder erkent de late overschrijdingsrapportages. ‘Als u eens wist hoe we dat moeten borgen, weet u dat het moeilijk is,’ zegt de Keuzenkamp. Volgens haar ontbreekt het de ambtenaren aan meld-discipline. ‘Maar we zijn ermee aan de slag.’ VVD’er Piena schrikt van dat antwoord. ‘We moeten toch kunnen rekenen op een tijdige melding?’ vraagt hij. ‘Absoluut,’ zegt de wethouder, ‘en daar gaan we aan werken.’ Volgens haar moet de raad niet zo somber zijn. ‘We zijn in control en de gemeente staat er goed voor,’ vindt ze.

Volgens Wethouder Henk Dokter is er voor wat betreft de grondverkoop ook reden tot enthousiasme. ‘We zitten regelmatig met mensen rond de tafel,’ beweert hij. ‘Ondanks de economie horen we al jaren dat we gaan verkopen,’ reageert Fräser. ‘Het feit is dat we niets hebben verkocht,’ bevestigt wethouder Dokter. ‘Met alle activiteiten heb ik er vertrouwen dat we gaan verkopen.’

‘Als we meer gaan besteden zou ik daar graag bij betrokken worden,’ zegt Ripmeester over het overschot. ‘Doelt u dan op iets anders dan de kwartaalrapportages?’ vraagt Robert Kooijman (ChristenUnie) nog. ‘Er moeten politiek-ethische keuzes gemaakt worden,’ licht Ripmeester toe. ‘Dat kan prima in de kwartaalrapportages,’ wuift Kooijman weg. ‘Kunt u ons garanderen dat het overschot naar het sociaal domein gaat?’ vraagt Ripmeester aan Keuzelamp ‘Dat kan ik niet,’ antwoordt deze schouderophalend, ‘als ik dat kon deed ik dat.’

Na een uurtje is de rek wel uit dit debat. Of liever: uit dat wat een debat had moeten zijn. Op één na, accepteren alle fracties de jaarstukken. Vast en zeker zonder het gevoel nou echt de gemeente bestuurd te hebben. Eigen schuld. Want hoe gemakkelijk het ook is dit college haar non-antwoorden te verwijten, door het te accepteren heeft het hoogste orgaan feitelijk zichzelf met een kluitje in het riet gestuurd.

Deze column verscheen op 27 juni 2026 bij Binnenlands Bestuur.

‘Na de vergadering bent u welkom in de kantine voor een drankje,’ zegt burgemeester Aat de Jonge tegen de gasten op de publieke tribune. ‘Het hoogtepunt van de avond,’ grapt de raadsvoorzitter nog. En dat terwijl de Drontense raad nog een belangrijke besluit moet nemen over de herinrichting van het stadsplein De Rede.

‘Leefbaar Dronten steunt het overdragen van het plan aan het bouwteam,’ opent Jan Ammerlaan de behandeling. Met dat voorstel accordeert de raad geënquêteerde uitgangspunten voor de herinrichting. Pas na dit akkoord gaat een bouwteam aan de slag voor de bouwplannen. Een on-conservatieve aanpak. PvdA’er Suzanne Stoop is vooral blij dat een bouwteam aan de slag gaat. ‘Zo verdwijnt de discussie wel of niet een muziektent of een waterelement eindelijk uit de raad,’ zegt ze. Toch wil ze dat de wethouder later met een meer gedetailleerd plan terugkomt naar de raad.

GroenLinkser Paul Vermast begint zijn betoog met een diepe zucht. ’Ik heb twijfel,’ zegt hij. Vermast vindt het voorstel te vaag. Hij vindt het vreemd dat er na het vaststellen van dit richtinggevend besluit er geen plan meer komt. ‘Want dan wordt het onbeheersbaar en complex,’ citeert Vermast de wethouder. ‘Ik moet dat even op me laten inwerken,’ klinkt het met een licht verontwaardigd toontje — al erkent de GroenLinkser dat eerdere besprekingen van meer concrete plannen door de raad niet soepeltjes verliepen. ‘Dat werd een zooitje,’ memoreert Vermast.

Ook Jaap Oosterveld (ChristenUnie) is op zoek naar meer duidelijkheid. Hij bepleit een meer traditionele aanpak. ‘Martktconform, en met een concreet bestek.’ Hij beschouwt het nu vaststellen van het budget als strooigeld maken voor het college. ‘Waarom moeten we geld uitgeven als een heleboel dingen niet duidelijk zijn,’ voegt Foeke Bongers (D66) daarna toe.

‘Het is geen traditioneel bestek wat we hier voorleggen,’ geeft wethouder Dirk Minne Vis ook toe. ‘Het is een richtinggevend plan waarin we het bouwteam wensen meegeven,’ verklaart de bestuurder. ‘Over de kaders kunt u zich nu uitspreken,’ legt de bestuurder uit. Maar de wensen voor het plein moeten vooral met zogenoemde stakeholders worden besproken. ‘Want de tijd dat de overheid alle plannen bedacht, ligt achter ons.’ Vis geeft in ieder geval aan geen zin te hebben later nog eens een plan aan de raad voor te leggen. ‘Ik denk niet dat ik het bouwteam enthousiast krijg door ze te zeggen dat alles voorwaardelijk is totdat de raad akkoord heeft gegeven,’ constateert hij.

In de tweede termijn lijkt de raad die handschoen niet eens te zien — laat staan op te pakken. ‘In 2012 vroegen we om met een initiatiefvoorstel met plannen te komen voor een herinrichting,’ zegt Vermast. ‘Dit voorstel voldoet daaraan niet,’ zegt hij teleurgesteld. In een amendement stelt hij voor dat het college in oktober wél met een meer concreet plan komt. Over de inhoud van de enquête en de andere kaders maakt niemand meer een opmerking.

‘Misschien krijgen we over een paar jaar het inzicht dat we over een aantal dingen heen gestapt zijn,’ sluit D66’er Bongers af. Dat klopt. Het heet kaderstellen. Maar het is niet aan de raad het college te verwijten dat ze dat zélf niet heeft gedaan.

Deze column verscheen op 8 februari 2016 bij Binnenlands Bestuur.

Iedereen houdt van bomen. Regels… die zijn minder populair. Vandaar dat het college van Wijchen in haar coalitie-akkoord heeft staan dat er deze periode iets aan de regeldruk moet gebeuren. En dat het debat over de zogeheten lijst bijzondere bomen eigenlijk daar over gaat.

Op die bomenlijst staan bomen die niet zonder gemeente-toestemming gekapt mogen worden. Het beleid blijkt zelden nodig. Als men al zo’n boom wil omhakken, wordt dat eigenlijk altijd gehonoreerd. ‘Er is dan een goede reden om de boom wél te kappen,’ zal wethouder Paul Loermans later zeggen. Onder het kopje ‘minder regeldruk’ stelt het Wijchense college voor de lijst te schrappen.

Over het schrappen van die bomenlijst bestaat eigenlijk geen meningsverschil, of het ook vermindering van de regeldruk is, wel. ‘Als er zo weinig verzoeken komen, is dit ook geen vermindering van de regeldruk,’ vindt PvdA’er Titus Burgers. Hij vind het schrappen van de bomenlijst slechts symboolpolitiek. Samen met de VVD stelt hij per motie voor dat het college al half oktober met een bundeling van te schrappen regels komt.

‘Die motie verrast ons,’ verklaart raadslid Willy Brink van oppositiepartij D66. ‘U geeft het college vier weken de tijd om alle regels en elk bestemmingsplan met een stofkam te doorzoeken?!’ In de raad wordt wat gegniffeld. De derde coalitiefractie, Kernachtig Wijchen, formuleert het genuanceerder. ‘Wij maken ons ook een beetje zorgen om het tempo waaronder het moet,’ aldus Geert Gerrits.

De vermindering van de regeldruk valt in de portefeuille van burgemeester Hans Verheijen. Volgens hem is de motie niet nodig. ‘Binnenkort bespreken we de APV, het bestemmingsplan buitengebied, werkstad… Er zit genoeg vermindering van regeldruk op korte termijn in de pijplijn.’

‘Juist door dat allemaal te bundelen, hebben we over vier jaar in beeld wat we hebben bereikt.’ reageert Burgers. D66’er Brink interrumpeert. ‘En daar geeft u uw college vier weken de tijd voor?! Moet dit nou voorrang krijgen op de rest van het akkoord?!’ Brink hoeft niet eens z’n best te doen om sarcastisch te klinken. ‘Wij willen dat het college met alle punten uit het akkoord aan de slag gaat,’ antwoord Burgers beduusd. ‘En dat moet dan ook in vier weken?!’ ridiculiseert Brink. Het gegniffel is inmiddels omgeslagen in hoongelach. ‘Dat zullen de coalitiepartijen leuk vinden,’ wrijft de D66’er nog in. ‘Stook nou niet in een goed huwelijk!’ roept iemand zonder z’n microfoon in te drukken.

Mede-indiender Nick Derks van de VVD probeert de motie te redden. ‘Voor ons is de datum niet hard, hoor. Het mag ook later.’ De jollige sfeer is echter nog niet over. ‘Wat dacht je van het eind van deze coalitie-periode?’ grapt iemand uit de fractie van coalitiepartner Kernachtig Wijchen. De ondertoon is vast serieus.

Na een schorsing blijkt griffier Linda Berendsen de indieners van de motie te hebben geadviseerd de zaak eerst in de agendacommissie te bespreken. ‘Dan zien we wel hoe het terugkomt op de raadsagenda,’ legt PvdAer Burgers uit. ‘Tot die tijd trekken we de motie maar in.’

‘Nou,’ zegt burgemeester Verheijen. ‘Ik zou deze motie dan symbolisch door kunnen scheuren..’ een schalks lachje klinkt, ‘maar laat ik het maar niet doen.’ Het schrappen van de bomenlijst wordt wél aangenomen. En we gaan over tot de orde van de dag.

Deze column verscheen op 7 september 2014 bij Binnenlands Bestuur.

Ondanks dat de gemeente Bernisse de verkiezingsperikelen moet missen, heeft ze tóch een mazzeltje. Door de komende herindeling moeten een paar dingen worden afgerond. Bij één van die acties blijft er zowaar geld over! Bijna anderhalf miljoen euro mag er extra worden uitgegeven. Maar als je het van deze vergadering moet hebben, zal nooit iemand weten waar dat geld naar toe gaat.

Het college heeft een voorstel gemaakt voor de besteding, waar de raad vanavond haar mening over moet geven. Als eerste concludeert VVD-Raadslid Gert Krabbedijk dat het overschot ‘van de burger’ is. ‘Het moet duurzaam besteed worden aan het algemeen belang,’ meent hij. Om die reden blijkt Krabbedijk het eens met de besteding aan infrastructuur en openbare ruimte. ‘Dan is in de toekomst elke euro dubbel dwars waard.’ Voor de voorgestelde aanpak van jeugdoverlast, meent de VVD’er dat het geld aan ‘de kernplatformen’ moet worden besteed. ‘Zo gaat het naar de werkvloer in plaats van naar rapporten,’ voegt hij er aan toe. Aan het eind van zijn betoog, merkt Krabbedijk op dat er ‘meer significante bedragen zijn waar we met elkaar van gedachten over moeten wisselen.’

Ellen Slachter (D66/PvdA) merkt eerst op dat het prettig is om geld te besteden te hebben. ‘We hebben eens kritisch naar de waslijst van het college gekeken,’ zegt ze. ‘De besteding moet passen binnen de kaders van de besluitvorming op de diverse onderwerpen.’ Blijkbaar om die reden vraagt Slachter zich af hoe het zit met het voorstel om het stadsgezicht van het dorpje Geervliet te herstellen. Volgens haar wordt alleen de grond gesaneerd. Verder heeft haar fractie vragen bij het voorgestelde midzomerfeest. ‘Is het leuk? Moet de gemeente dit wel doen?’ Graag zou ze het feest in het kader van de aanpak jeugdoverlast zien. ‘We zijn alleen repressief bezig en het zou ook leuk zijn om iets voor kinderen te doen.’ Verder loopt ze het lijstje af. Halverwege zegt ze dat haar spreektekst beschikbaar is. ‘U kunt ook de mail krijgen hoor,’ zegt ze — en vervolgt haar puntjes: ze heeft nog vragen over frictiekosten en het sociaal plan.

Ook Harry Engwirda (LOB) heeft commentaar en vragen. ‘Ik ben met een hele lijst op pad gestuurd,’ gniffelt hij. ‘Zo willen we weten of er bij de uitvoering de mogelijkheid bestaat om aandacht te geven aan de social return on investment,’ leest hij ondermeer op. En hij vraagt of er geld kan naar ‘schrijnende gevallen zonder dat dit tot ongewenste situaties lijkt.’ Het klinkt vanzelfsprekend, als je weet wat het betekent tenminste. ‘Of het college dat kan onderzoeken.’

Inmiddels zijn de oogjes van de niet-woordvoerders kleiner aan het worden, maar we zijn nog niet op de helft van de vergadering. Na de vragen van het CDA loopt de wethouder braaf alle genoemde punten af. ‘Co-creatie’, ‘uitnutten’ en ‘outcome-criteria’ is de taal van de bestuurder. Natuurlijk leidt die repliek tot vragen. ‘Moeten we niet investeren in de bovenlokale situatie?’ vraagt de VVD in tweede termijn.

Na driekwartier sluit de burgemeester Bouvy het agendapunt. ‘Het was opiniërend, we zullen het er op 1 april weer over hebben.’ Hopelijk is dat een grapje. Als er bij deze vergadering bullshit-bingo-kaarten op de publieke tribune hadden gelegen, had de gemeente Bernisse haar anderhalf miljoen aan vingerplanten als prijzen ervoor uit kunnen geven. 

Deze column verscheen op 31 maart 2014 bij Binnenlands Bestuur. De column werd de inspiratie voor Raadstaalbingo.