Hoe vergaderstructuur en -cultuur elkaar beïnvloeden

Politiek wordt gemaakt door mensen. Niet alleen door omdat politiek bedreven wordt door gedreven volksvertegenwoordigers die iets willen met de samenleving, maar ook omdat deze mensen die als gemeenteraad gezamenlijk verantwoordelijk zijn. Ze zijn immers sámen het hoogste orgaan van de gemeente. Dat betekent niet alleen dat in de gemeenteraad middels debat en deliberatie tot besluiten moet komen, het betekent ook dat groepsdynamiek en onderlinge verhoudingen het politieke proces beïnvloeden — en er zelfs deel van uit maken.

Raad met verandering

Veranderprocessen in de gemeenteraad zijn alleen succesvol wanneer ze rekening houden met de vergaderstructuur (van het vergadermodel en het Reglement van Orde), de vergadercultuur (hem mensen met elkaar omgaan en de bestuurlijke gewoontes) én de bijbehorende vaardigheden. Lees hier hoe wij dat doen.

Download

 

De gemeenteraad is het hoogste orgaan van de gemeente, in de praktijk zien wij raden en Staten nog wel eens worstelen met hoe deze gecompliceerde rollen goed vorm te geven. De ene raad wordt te zweverig en daardoor de debatopbrengst te ongrijpbaar, de andere krijgt een boekhoudersmentaliteit en marginaliseert zichzelf tot commentaar in de kantlijn van een collegevoorstel.

Soms zijn er onderliggende oorzaken waardoor de leden van de raad niet goed lukt om met een interactief en openhartig debat samen de kaders voor het beleid te maken of het te controleren. Dat gaat niet alleen over formele afspraken; als je iets wil veranderen aan de vergaderstructuur, moet je er rekening mee houden dat er ook iets verandert aan de vergadercultuur en aan de (vergader)vaardigheden.

 

Dit overzicht schetst de stappen voor een duurzame cultuurverandering, door samen met de structuur én de aanpassing van de vaardigheden op te trekken. De stappen en mogelijke interventies zijn geordend als een Deming-cirkel, waardoor het model geschikt is voor verschillende typen bestuurscultuur en verschillende gewenste veranderingen.