Streep in het zand

Dat is nog nooit op deze manier gebeurd zoals u het nu zegt.’ Frank Evers (BBH) kijkt even afgeleid. Zojuist onderbrak burgemeester Roberto ter Hark zijn eerste termijn. ‘Het is de bedoeling dat u eerst een korte toelichting geeft op het amendement.’ Pas daarna wil de burgemeester de eerste termijnen laten beginnen. Helemaal onnodig is die vergadernoviteit niet; op het Ontwerp-programma Landelijk Gebied en Duurzame Greenport Duin- en Bollenstreek, het LDGD, heeft de gemeenteraad van Hillegom maar liefst zeven amendementen ingediend.

‘U heeft er al meerdere malen over gesproken,’ legt burgemeester Ter Hark uit. ‘In commissies, in dialoogsessies en in regioverband.’ Het programmaontwerp is er gemaakt met de ambtelijke organisaties van buurgemeenten van Hillegom. Met blijkbaar nogal wat opmerkingen van deze raad. ‘Wij vinden twee locaties niet geschikt om daar te gaan bouwen,’ legt Evers het amendement uit. ‘En hebben daar een alternatief voor.’

In het ontwerp worden meerdere plekken aangewezen om te onderzoeken of er woningen gebouwd kunnen worden. Maar liefst drie andere amendementen zijn kritisch op enkele locaties. Daarnaast is er een over bedrijfslocaties, uitbreiding van bollengrond, milieueffecten en de financiering van sociale woningen. Ze zijn snel toegelicht. ‘Dan kom ik u straks weer tegen in de eerste termijn,’ zegt Ter Hark opgewekt.

Nu helder is wát iedere fractie een stuk duidelijker is, lijkt het haast vanzelf alsof de betogen nog maar gaan over het waarom. ‘We zien de noodzaak om verder te kijken dan binnenstedelijke locaties,’ zegt Evers nu eindelijk zijn eerste termijn is aangevangen. ‘Maar niet ten koste van wat onze streek uniek maakt.’ Wat hem betreft moet er niet gebouwd worden op de landerij en Pastoorslaan Zuid in de gemeente. ‘Levend cultureel erfgoed,’ vindt Hans Cornet (Hart voor Hillegom). Evers’ amendement stelt een alternatief voor. 

‘Voor de Zanderij wordt al dertig jaar politiek gestreden,’ zegt Robbert Janssen (Bloeiend Hillegom). Ook zijn amendement schrapt deze locaties, maar stelt geen alternatief voor. Ze samenvoegen ziet hij daarom niet zitten ‘Mocht het amendement van BBH het niet halen,’ gniffelt Janssen, ‘hebben we wel de kans om de locaties eruit te halen.’

‘Een zoekgebied betekent niet dat er ook gebouwd wordt,’ zegt Kees Langeveld (CDA). ’De onderzoeken moeten laten zien waar en waar niet bouwen verantwoord is,’ vindt ook Rory Semrek (D66). Nu al locaties uitsluiten is ‘de kop in het zand steken’, meent hij. Eerst onderzoek doen biedt een veel zekere mogelijkheid de locaties voorgoed te schrappen, denkt Hilde de Hoog (GroenLinks).

In het ontwerp-programma staan zoekgebieden geen zoeklocaties, legt wethouder Karin Hoekstra uit. ‘Locatie klinkt alsof je er gaat bouwen, zegt de wethouder, ‘en we zijn echt nog aan het zoeken.’ Dat zoeken betekent ook kijken naar de criteria — zoals historische waarde en draagvlak. De raad besluit uiteindelijk toch of er wel of niet gebouwd wordt.

Maar het criterium erfgoed zou dan ook voor elke bollengrond kunnen gelden, denkt Janssen. ’In 2007 hebben we ook allerlei criteria meegegeven,’ weet hij nog. Toch kwam er een locatie uit waar de raad niet op zat te wachten. ‘Dan kun je beter nu duidelijk zijn.’ In de tweede termijn wijst ook Evers op de behoefte aan rust. De schijn dat onwenselijke locaties tóch bebouwd kunnen gaan worden, moet je de kop in drukken, vindt Semrek.

Het amendement haalt het dus. Na een ordentelijk debat, waarin verschil van inzicht niet botste maar juist een bewijs was van politiek vakmanschap. Een raad die verantwoordelijkheid neemt in plaats van te wachten op een onderzoek waarvan de bestuurlijke output onvoorspelbaar is, maar de politieke outcome toch al vaststond. Dan kun je inderdaad beter meteen een streep in de zandgrond trekken.

Deze column verscheen op 3 november 2025 bij Binnenlands Bestuur.