Veranderen van bestuurscultuur vraagt meer dan goede wil

Een andere bestuurscultuur: vrijwel elke fractie in De Bilt is vóór. Maar hoe doe je dat in een gemeente waar de afgelopen jaren gekenmerkt werden door gekrakeel, wantrouwen en politieke incidenten? De formateur werkt aan een minderheidscoalitie, terwijl een procesbegeleider met de raad toewerkt naar een breed gedragen raadsakkoord.

Volgens John Bijl, directeur van het Periklesinstituut, zijn de intenties goed — maar waarschuwt hij voor al te grote verwachtingen. ‘Dat duurt gemiddeld twee tot drie raadsperiodes. Acht tot twaalf jaar. Dat vergt behalve geduld ook discipline, goede afspraken maken en regelmatig met elkaar evalueren.’

De term ‘raadsakkoord’ vindt hij bovendien ongelukkig gekozen. ‘In een akkoord zit opgesloten dat je het allemaal eens bent met elkaar. Dat kan niet in de politiek.’ Hij pleit daarom voor een raadswerkprogramma waarin niet de inhoud, maar de omgangsvormen worden vastgelegd. ‘Verschillen mogen er zijn en een stevig debat ook, maar spreek maar af hoe je die toonaangevende debatten gaat voeren.’

De gemeenteraad zelf is daarbij aan zet. ‘Iedereen die er al zat, was onderdeel van die oude cultuur. De raad is het hoogste orgaan van de gemeente en heeft de sleutel om de cultuur daadwerkelijk te veranderen.’