De wet van de vuilniswagen

‘Restafval is het afval dat in de grijze container mag worden aangeboden,’ zegt Annie Visschers (Gemeentebelangen). Een feit, zó uit het Uitvoeringsplan afval en grondstoffen dat de gemeenteraad van Lochem vanavond met elkaar bespreekt. Maar deze raadsleden lijken de mening over elkaar méér aandacht te geven dan de mening over het gemeentelijke afvalbeleid.

Een besluit over het afvalplan hoeft de gemeenteraad vanavond niet te nemen. Het staat meningvormend op de agenda, dit betekent dat de raad nog sturende opmerkingen aan het college mee kan geven — en de fracties bij elkaar de wateren kunnen testen. ‘Wij willen aandacht vragen voor luiers en incontinentiemateriaal, zegt Radboud Ammerlaan (CDA) in zijn eerste termijn. Dit restafval is door haar samenstelling nauwelijks te recyclen, weet de CDA’er. ‘Als partij die staat voor alle generaties in de samenleving vinden wij dat dit gescheiden moet worden opgehaald.’ Daarnaast maakt de fractie zich druk over het aantal containers, milieuparkjes en de inzamelfrequentie; de christen-democraten hebben maar liefst vijf wijzigingsvoorstellen op de afvaluitvoering voorbereid.

Ze is niet de enige. Raadslid Jos Israel (PvdA) is helemaal niet te spreken over het zogeheten gespiegeld inzamelen. ‘Een jaar geleden heeft u dat ook al eens voorgesteld,’ memoreert hij. De wethouder beloofde toen ‘de raad mee te nemen’ herinnert Israel zich. ‘U bent met een klein groepje op excursie geweest, maar dat is geen meenemen,’ foetert Israel.

Niet alleen de aanpak, ook het plan zelf moet het bij de PvdA’er ontgelden. ‘Het is een technocratisch plan waar het serviceniveau wordt teruggeschroefd,’ fulmineert hij. Het lijkt onvoorstelbaar dat de PvdA ooit vóór het plan zou stemmen, maar toch dient Israel vier amendementen en drie moties in. Bij de meningsvorming nota bene.

In een tussen-termijn bespreekt de gemeenteraad een voor een de wijzigingsvoorstellen. Bij elk voorstel dat wordt besproken staan er wel drie raadsleden klaar om een snibbige opmerking te maken. ‘U schrapt alleen, maar hoe gaat u dán ervoor zorgen dat er gescheiden wordt ingezameld,’ vraagt Willem Beekman (GroenLinks) verontwaardigd aan Annie Visschers. Het is niet de enige keer dat burgemeester Sebastiaan van ’t Erve de raadsleden moet vragen elkaar uit te laten praten.

Met vragenvallen, overdreven vergelijkingen en, ja, spel op de man proberen de raadsleden stuk voor stuk liever elkaar vast te zetten dan in gesprek te zijn over de toekomst van het afvalbeleid. ‘We verschillen hierover echt van mening,’ constateert Beekman als PvdA’er Israel uitlegt dat hij het inzamelen van oud papier door vrijwilligers onder de gemeentelijke verantwoordelijkheid vindt vallen. ‘Dat u het niet begrijpt, is niet mijn probleem,’ bijt Israel hem toe. Dit is geen raadsvergadering, maar een debatwedstrijd geworden.

Een echte tweede termijn hoeft niet meer. ‘Ik kan me voorstellen dat u alle moties en amendementen nog eens naast elkaar legt,’ sluit burgemeester van ’t Erve hoopvol af. Gezien het robbertje verbaal vechten komt die oproep haast naïef over.

‘Als de geringste provocatie jouw verdediging activeert, pak je energie af van de dingen waar je je echt op zou moeten richten,’ schreef David Pollay in zijn boek De wet van de vuilniswagen. Wijze woorden. Gelukkig voor deze raad laat frustratie zich makkelijker recyclen dan restafval. Dan heeft men bij deze vergadering vanavond toch nog íets duurzaams gedaan.

Deze column verscheen op 18 april 2017 bij Binnenlands Bestuur.