Zelfhulp, kameradenhulp

‘Het schaadt de taak die parlementariërs hebben om de macht te controleren,’ zegt Rob Jetten (D66). Zijn motie, samen met collega Gert-Jan Segers (ChristenUnie) moet 10 miljoen euro vrijmaken om de Tweede Kamer met meer medewerkers te ondersteunen. Terecht. De ondersteuning van Kamerleden is karig, wat onze democratie ook kwetsbaar maakt. Gelukkig wordt de motie, na een petitie van #steundekamer, ruim aangenomen.

Enkele uren later en 90 kilometer verderop, staat de gemeenteraad van Oss voor een vergelijkbaar dilemma. Met een andere afloop. ‘Wij kunnen ons goed in nieuwe Verordening Rechtspositieregeling vinden,’ zegt Jan van Kreij (SP) mat. Dit document beschrijft hoe de gemeenteraad zichzelf faciliteert met computergebruik, een reiskostenregeling, scholing… dingen om je werk als raadslid te kunnen doen. ‘Op één artikel na,’ voegt Van Kreij snel toe. De vergoeding voor een arbeidsongeschiktheids- en overlijdensrisicoverzekering hoeft wat hem betreft niet. Een voorstel dat de VNG gemeenten in een nieuwe model-verordening aan de hand doet. Ieder raadslid zou ermee een beroep kunnen doen op zo’n 120 euro per maand om zich extra te verzekeren. Immers, wanneer je door arbeidsongeschiktheid ook je raadswerk niet meer kan doen, valt ook dat inkomen weg. Voor de raadsleden in Oss is dat maandelijks toch zo’n 1.500 euro bruto.  ‘Op het moment dat je twee miljoen moet bezuinigingen, vinden wij het niet wijs om iets voor de raad te doen dat 55 duizend euro kan kosten,’ vindt Hans Boerboom (VDG). De aanvulling voor de verzekering zou de gemeente immers uit eigen zak moeten betalen. ‘We kunnen dat geld best aan andere zaken besteden,’ meent ook Henriëtte Renders (D66). 

‘Ik kan me niet voorstellen dat we een bepaalde groep mensen minder kansen geven dit werk te doen,’ vindt Dolf Warris (GroenLinks). Hij wijst er op dat een raadslid zelf kan besluiten geen gebruik van de vergoeding te maken. ‘Deze regelingen zijn er niet voor niets,’ vindt Hennie van der Wal (Beter Oss). Ook hij zou de regeling graag houden. ‘Raadsleden gaan parttime werken en nemen verlies van pensioen op de koop toe,’ legt Van der Wal uit.  

‘De regeling is best te berijpen,’ vindt Mari van Kilsdonk (CDA). Maar de gewone raadsvergoeding moet genoeg zijn, vindt Van Kilsdonk. ‘Wij kunnen er mee uit de voeten.’ ‘U heeft ‘m niet nodig, maar een ander misschien wel,’ reageert Warris. ‘Waarom wilt u die van deze mogelijkheid onthouden?’ vraagt hij. ‘De huidige raadstoelage is voldoende voor iedereen,’ antwoord Van Kreij. ‘Ik zou graag zien dat u voor u zelf spreekt,’ zegt Warris gepikeerd. Hij herhaalt dat de regeling facultatief is. Het hoeft daardoor niet veel te kosten, denkt Warris. ‘Ik wil het eigenlijk niet over geld hebben,’ zegt Van Kilsdonk. ‘Maar de motivatie om dit niet te doen, is de hele tijd de bezuinigingen,’ zegt Warris weer geërgerd. ‘Wij hebben gezegd dat de huidige regeling genoeg is,’ antwoordt Van Kilsdonk. ‘Het is gewoon op dit moment niet gepast om deze regeling in te voeren,’ voegt Boerboom toe. ‘Wij hebben geen signalen ontvangen dat er mensen zijn die het nodig hebben,’ zegt hij. Als het het écht zo nodig is, moet het Rijk het maar verplicht stellen, vindt Boerboom. Misschien heeft Boerboom dáár gelijk in. Ook deze vergadering laat maar weer zien dat het voor raadsleden moeilijk is om zichzelf te laten ondersteunen. Niet gek dat de regeling in Oss ook sneuvelt. In tijden waarin gemeenten weer kortingen van het Rijk moeten opvangen, is dat op zich te begrijpen. Maar dat datzelfde Rijk een paar uur eerder ervoor koos zichzelf met 10 miljoen te versterken, maakt de smaak van dit besluit wel wrang.

Deze column verscheen op 23 september 2019 bij Binnenlands Bestuur.