Dreigen, drammen, draaien

‘Er worden u twee agendapunten voorgelegd,’ zegt burgemeester Nanning Mol. Het eerste vraagt de gemeenteraad van Laren ‘gevoelens en meningen te geven’ over het laten uitrekenen of de belastingtaken van de gemeente niet bij buurgemeente Baarn kunnen worden ondergebracht. Het tweede ligt lastiger. ‘Het is u inmiddels bekend dat dit beslispunt niet kan. Ik stel het u voor het van de agenda te halen.’

Met dat punt zou de raad een door het college opgelegde geheimhouding bekrachtigen. Dat moet ook van de Gemeentewet – anders is er geen geheimhouding meer – maar wel in de eerst volgende raadsvergadering. En in die vergadering besloot de raad niet die geheimhouding te onderschrijven. ‘Inmiddels is u duidelijk dat het niet een tweede keer kan worden voorgelegd,’ legt burgemeester Mol uit.

Met een korte knik van de hoofden gaat het bekrachtingsbesluit van de agenda. ‘We betreuren dat het een tweede keer aan u is voorgelegd,’ zegt de burgemeester monotoon. ‘Ik neem aan dat u in uw inbreng er nog wel iets van gaat zeggen.’

Nu valt dat wel mee. ‘Ik ben blij dat het punt geschrapt is,’ zegt alleen Nico Wegter (D66). Verder heeft de raad vooral inhoudelijk commentaar. De belastingtaken worden nu samen met Blaricum en Eemnes uitgevoerd, maar de gezamenlijke colleges stellen voor uit te rekenen of Baarn dat niet kan doen. ‘De argumenten voor Baarn zijn me niet helemaal bekend,’ stelt Wegter. Er moet ook naar andere gemeenten gekeken worden, vindt hij. ‘Er zijn ook particuliere organisaties die dit voor vele gemeenten en waterschappen doen,’ voegt Johan de Bondt (VVD) toe.

‘Het is een logische stap om naar anderen te kijken,’ vindt ook Karel Loeff (Larens Behoud). Ook over de aanpak een businesscase op te stellen, twijfelt hij. ’Het is de vraag of je een businesscase moet opmaken of niet gewoon een offerte moet opvragen,’ zegt Loeff — zijn voorkeur met het woordje ‘gewoon’ verklappend. ‘Voor Baarn kiezen is geen professionele afweging,’ vindt Erwin van den Berg (CDA). ‘Het zijn ook afwegingen die aan deze tafel gemaakt hadden moeten worden,’ meent hij.

‘Laat ik beginnen met de geheimhouding,’ begint wethouder Peter Calis zijn reactie streng. ‘De informatie die voor u is opgesteld kan ambtenaren beschadigen of bevat risicovolle gegevens,’ legt Calis uit. ‘Nu u er geen geheimhouding over op heeft gelegd, is het niet meteen openbaar.’

Dat is wel erg straf gesteld. Door de geheimhouding niet te bekrachtigen, kan men deze informatie eruit betrekken in een openbare vergadering. ‘U bent door uw eed gehouden deze stukken niet openbaar te maken,’ meent Calis. Niet alleen zegt die ambtseed daar niets over, ook stelde niemand voor de stukken een-op-een te delen. ‘Als u ze openbaar maakt, pleegt u geen misdrijf maar wel een overtreding,’ zegt de wethouder. Zo’n ongefundeerd dreigement is op z’n zachts gezegd niet netjes.

‘En ik raad ten sterkste af een businesscase met drie partijen te maken,’ dreint Calis verder. Het is namelijk heel wat werk, zo’n businesscase. ‘Dat moet perifere omstandigheden in aanmerking nemen,’ legt Calis uit, met details die duizelen. Het voorstel ‘gewoon’ offertes op te vragen, heeft hij klaarblijkelijk niet opgepikt. Dat de raad bij de keuze betrokken moest worden, vindt hij onzin. ‘Dit is een kwestie van uitvoering, niet van beleid,’ zegt Calis bemeten.

‘Dat juridisch advies over de geheimhouding is van een bijzonder gehalte,’ zegt Nico Wegter wat geschrokken. Hij herhaalt zijn zorgen over het kijken naar slechts één uitvoerder. ‘Ik ben bang dat wanneer we één businesscase met Baarn gaan maken er geen weg terug is,’ denkt Wegter. ‘Het is tekenen bij het kruisje,’ vindt Van den Berg. ‘Er zijn bedrijven die dit snel en waterdicht doen,’ pleit Jacqueline Timmerman (Liberaal Laren) nog eens.

Daarmee heeft de raad wel voldaan aan de opdracht ‘gevoelens en meningen te geven’ over de belastingplannen. Calis heeft dat ook. Maar dan over de raad. En ik heb ook gevoelens over Calis’ optreden gekregen. Maar die deel ik maar niet hier.

Deze column verscheen op 2 december 2019 bij Binnenlands Bestuur.