‘Het is tegenwoordig veel harder werken om kiezer te zijn’

In de uitzending valt op hoe moeilijk mensen het vinden om een keuze te maken. ‘Het is tegenwoordig veel harder werken om kiezer te zijn’, aldus John Bijl. ‘Waar je vroeger in een zuil zat en je stem een automatisme was, moet je je nu echt verdiepen. En dat vraagt veel van mensen die al druk genoeg zijn.’ Dat is vooral in Rotterdam een probleem: de stad scoort traditioneel laag bij verkiezingsopkomst.

De uitzending maakt inzichtelijk waarom dat zo is. Veel Rotterdammers voelen zich niet gehoord, en zien hun zorgen niet terug in Den Haag. ‘Wat ik vooral hoor, is dat mensen weten wat ze belangrijk vinden – armoede, wonen, bestaanszekerheid – maar zich niet herkennen in de politieke cultuur’, vertelt verslaggever Rachid Benhammou. ‘De manier waarop politici met elkaar omgaan schrikt af.’

Daar zit volgens Bijl een belangrijke les voor de politiek. ‘Ongeveer een kwart van de mensen die niet stemmen, zegt dat ze afhaken vanwege het gedrag van politici. Als ze het vragenuurtje aanzetten en ze zien alleen maar getrek en ellebogenwerk, dan haken ze af. Niet omdat ze het niet belangrijk vinden, maar omdat ze zich niet vertegenwoordigd voelen.’

Hoe dan wel? Bijl raadt aan niet alleen te stemmen op programma’s, maar juist ook op mensen. ‘Je stemt op kandidaten die voor jou het werk moeten gaan doen. Volg ze op sociale media, kijk wat ze eerder gedaan hebben, en praat erover met mensen in je omgeving.’ Democratie, besluit hij, is geen solospel. ‘Niet alleen de Tweede Kamer moet het goede voorbeeld geven. Ook thuis, op straat, in de kroeg begint de dialoog.’