In de media
Geen VOG, geen eed: waarom wijkraadsleden wél gescreend worden
‘Een VOG verplicht stellen voor een volksvertegenwoordiger is overdreven’, stelt John Bijl. Toch kon het Rotterdamse echtpaar Sørensen geen eed afleggen als wijkraadslid, omdat hun Verklaring Omtrent Gedrag nog niet binnen was. Een formaliteit, maar wél eentje die hen verbaast: ‘In de Eerste Kamer hoefde ik die ook niet te overleggen.’
Redactie - 20 april 2022
Een Verklaring Omtrent Gedrag
Nel en Ronald Sørensen waren bij de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart gekozen voor de wijkraad van Oosterflank, maar tijdens de officiële installatie bleek hun VOG nog niet beschikbaar. Daarmee stonden ze buitenspel — voor nu. Ze zijn niet de enigen: twintig van de 291 nieuwgekozen wijkraadsleden moesten de beëdiging uitstellen om dezelfde reden.
Voor Ronald Sørensen is het niet slechts een administratieve hobbel, maar een principiële kwestie. ‘Daarmee ontneem je mensen het passief kiesrecht’, vindt de medeoprichter van Leefbaar Rotterdam. Ook voormalig raadslid Dries Mosch sluit zich daarbij aan: ‘Moet je je voorstellen dat je slachtoffer bent van de toeslagenaffaire, nog niet schoon bent verklaard en daarom geen VOG krijgt. Ik vind het een bezopen regel.’
De gemeenteraad heeft de bevoegdheid om deze regels vast te stellen, maar zou er goed aan doen die nog eens kritisch tegen het licht te houden. Want als integriteit een randvoorwaarde is voor lokaal gezag, dan moet het gesprek daarover gaan — niet alleen over het verleden van mensen, maar juist over hoe zij met macht omgaan. Het is precies daar waar volksvertegenwoordiging meer vraagt dan bureaucratische checks. De vraag is dus niet wie een VOG heeft, maar wie het vertrouwen van de wijk verdient.
Volgens John Bijl, directeur van het Periklesinstituut, ligt de oorzaak in de verschillende wettelijke kaders. ‘Een gemeenteraadslid valt onder de Kieswet, een wijkraadslid is formeel een verlengstuk van de gemeente. En die heeft bepaald dat er een VOG nodig is.’ Maar dat maakt het besluit niet logisch, aldus Bijl: ‘Ik snap heel goed dat mensen denken dat hier met twee maten wordt gemeten. Een VOG zegt iets over iemands verleden, maar niets over een moreel kompas.’
De zaak is inmiddels aangemeld bij de Rotterdamse Ombudsman. Niet omdat er vermoedens zijn van wangedrag, maar juist om het principe. Bijl: ‘Ik ben een groot voorstander van het voeren van gesprekken over integriteit, maar een VOG is daarvoor een ongeschikt instrument.’
Tags: