Drie uur debatteren over een sociaal beleidsstuk van anderhalf procent van de begroting. In Limburg werd vooral geouwehoerd in plaats van afgewogen. In deze Mystery Burger: hoe stokpaardjes de besluitvorming in galop laten ontsporen — en wat Statenleden beter wél kunnen doen.
‘Dames en heren wilt u gaan zitten,’ zegt Gouverneur Theo Bovens op zachte toon door de microfoon. Het lijkt weinig indruk te maken. Statenleden blijven ongeroerd met elkaar en met de gedeputeerden kwebbelen, de handen nog in de zakken. Je zou zeggen dat na een twee uur durende behandeling van slechts de éérste termijn van het éérste agendapunt de Limburgse volksvertegenwoordigers meer haast zouden maken.
Het is niet de eerste keer dat de Limburgse Staten spreken over de zogeheten sociale agenda. In de commissievergadering duurde het overleg al enige uren. Daarbij is het nu te bespreken stuk ook nog eens een uitwerking van al eerder, zelfs al voor de verkiezingen, vastgesteld beleid.
Op zich is het al een opvallend stuk. Provincies hebben niet zo veel sociaal beleid. Er is dan ook jaarlijks maar zo’n 6 miljoen euro gemoeid, nog geen anderhalf procent van de totale provinciebegroting. ‘Wat ons betreft had het een hamerstuk kunnen zijn,’ zegt Roel van Bijnen (PVV) dan ook, al heeft hij wel iets te mopperen over het gebrek aan kader voor het integratiebeleid van de sociale agenda.
Zo heeft iedereen z’n stokpaardje. ‘De ruimte moet zo optimaal worden ingezet,’ vindt Leon Vaessen (D66). Pascale Plusquin (PVDD) hoopt dat de dierenvoedselbank en het huiselijk geweld ook aan bod komen. ‘Er zijn sterke verbanden nodig om zelfredzaam te zijn,’ stelt Marlou Absil (CDA). Thea Jetten (GroenLinks) vindt het programma vaag, maar zegt wel in te stemmen. Henk van der Linden (Lokaal Limburg) wil dat de provincie zijn rol goed communiceert. Anne Marie Fischer (50Plus) is blij dat op haar verzoek het woord ‘ouderen’ door ‘senioren’ is vervangen. ‘Er moet ook aandacht zijn voor de grotere groep die nog net het hoofd boven het water houden,’ meent Marcel Thewissen (Forum voor Democratie).
Niet dat er helemaal geen meningsverschil is. D66’er Vaessen zegt geen geld uit te willen geven om stenen te stapelen, terwijl Absil meent dat ‘geld in stenen mag als dat voor duurzame verandering kan zorgen.’ Jasper Kuntzelaers (PvdA) vindt taal het belangrijkste is bij integratie en wederom Absil meent dat een baan voor gaat. ‘De taal leren ze wel op hun werk,’ zegt ze in een interruptie op de PvdA’er. Marc van Caldenberg (SP) stelt zelfs voor het budget voor de sociale agenda te verdubbelen, maar door het gelach lijkt het of niemand dat voorstel serieus neemt.
In een uitvoerige beantwoording door gedeputeerden Housmans en Koopmans vallen vooral complimenten. ‘U heeft het uitstekend uitgelegd,’ complimenteert Robert Housmans CDA’er Absil. ‘Er wordt natuurlijk geen euro aan integratie uitgegeven voor u de beleidsbrief heeft,’ vleit Ger Koopmans.
Na de lunchpauze nemen de Statenleden de tijd om hun standpunten nogmaals te herhalen. ‘Iedereen is gelijk,’ zegt Van Bijnen. Jetten legt haar verzoek tot rapportage in een motie vast. ‘We kijken wel hoe we daarop kunnen bijsturen,’ zegt Vaessen waarmee maar duidelijk wordt dat na drie uur vergaderen men nóg niet weet welke sturing dit beleid nou moet hebben.
De meningsverschillen over taal, prioritering van groepen en of bakstenen komen niet meer aan bod. Terwijl juist daar deze volksvertegenwoordigers de gevraagde scherpte hadden kunnen geven. En eigenlijk hadden deze verschillen al in een eerdere vergadering moeten worden geconstateerd. En hier moeten worden bedebateerd. In plaats van ze als voetnoot te plaatsen in het zoveelste profilerende lippenservicebetoog, waarmee je dus al snel drie uur verder bent.
Misschien helpt het als gouverneur Bovens bij de statige ingang van de Statenzaal een paraplubak zet, waar de Statenleden in het vervolg hun stokpaardjes kunnen plaatsen. En de leden bij een volgende vergadering eens ingaan op waar ze met elkaar verschillen. Ze zouden er de besluitvorming én het publiek een groot plezier mee doen.
Deze column verscheen op 10 februari 2020 bij Binnenlands Bestuur.
De Mystery Burger zit elke week op een willekeurige publieke tribune bij een gemeente of provincie. Elke maandag doet hij in Binnenlands Bestuur verslag van de kwaliteit van de besluitvorming en het overleg. Donderdags verschijnt de column ook als nieuwsbrief via Substack — met extra reflecties en tips voor raadsleden, burgemeesters, voorzitters en griffiers.
Wil je de column mét tips wekelijks in je inbox? Abonneer je dan hier.