Verborgen agenda

‘Ik had het bijzonder op prijs gesteld als we de informatie een week eerder hadden,’ moppert Wim Lobs (IBGB) tegen een inspreker. Deze vertegenwoordiger van de wijkraad had pas vandaag via de mail extra informatie gestuurd. Wrang, want het was juist deze gemeenteraad die welbewust stukken voor deze vergadering achterhield. Waarmee de gemeenteraad van Brielle de fatsoensregels voor de openbaarheid van bestuur, het eigen Reglement van Orde én de Gemeentewet overtreedt.

‘We hebben onze inwoners en ondernemers uitgebreid bevraagd,’ opent burgemeester Gregor Rensen. Een werkgroep van vier raadsleden, een commissielid en twee wethouders leverden een zestig pagina’s tellend en solide ogend rapport op over de bestuurlijke toekomst van Brielle.

Een delicaat onderwerp. Al sinds 2013 probeert Brielle zich in te laten lijven met de buurgemeenten. Een poging tot een ambtelijke fusie ontplofte toen pas vrij laat bleek dat de culturele verschillen ervoor te groot waren. Ook van een herindeling met Nissewaard was al gauw geen sprake meer. Een briefje erover van Brielse burgemeester Rensen aan zijn collega van Nissewaard werd met kerende post teruggestuurd.

Dus ging de Brielse raad maar zélf op onderzoek uit. ‘We hebben iedereen gevraagd wat ze verwachten van de voorzieningen,’ legt burgemeester Rensen uit. En nu, voorafgaand aan de vergadering, ligt er een rapport op tafel.

Dat is overigens een verrassing. Het stond namelijk niet op de agenda. Zelfs het agendapunt wordt niet vermeld op de website van de gemeenteraad, maar pas in een achterliggende pdf staat ‘verdiepende verkenning bestuurlijke toekomst Brielle’. Waarmee het ook niet duidelijk is welk besluit de gemeenteraad neemt.

Pas precies bij aanvang van de vergadering komt het rapport online. Mét daarin de gevraagde beslissing een voorkeur uit te spreken: herindelen of niet. Alleen de leden van de raad hebben het rapport al iets eerder gehad. Ook lokale verslaggevers hebben het om 16:15 ‘onder embargo’ gemaild gekregen. Terwijl de Gemeentewet (met artikel 19) toch echt verplicht de agenda en de stukken bij de oproep van de vergadering bekend te maken.

Hoewel het besluit dat ze nemen erdoor weleens niet rechtsgeldig kan zijn, lijkt die blatante overtreding van recht en regels de raadsleden niets te deren. ‘Het is nu aan de raad om deze reis af te maken en het juiste vervolg te kiezen,’ legt werkgroepvoorzitter Henk Abrahams (CDA) kalmpjes uit.

‘Hulde voor het rapport,’ vindt Wim Smit (D66). ‘Politieke voorkeuren zijn opzij gezet,’ zegt hij. Smit is voor een fusie. Haast heeft hij niet. ’Als het langer duurt omwille van de zorgvuldigheid, dan doe je dat,’ zegt hij.

Ook voor Frits de Reus (IBGB) is het een uitgemaakte zaak. ’We kunnen het niet zelfstandig het hoofd bieden,’ meent hij. Ook Jan Wolters (CDA) is voor. ‘Een historisch besluit,’ vindt hij. Net als Smit doen De Reus en Wolters de waarschuwing om naar financiën en bestuurscultuur te kijken. ‘De VVD hecht er aan aandacht te vragen energie te steken in de kernwaarden,’ waarschuwt ook Arie van Gorsel (VVD).

‘Ik hoor veel overeenstemming,’ merkt burgemeester Rensen enthousiast op. ‘Het wordt een transparant proces waar de gemeenteraden worden betrokken,’ denkt hij. ‘In de loop van dit jaar kan het herindelingsvoorstel aan de provincie worden voorgelegd,’ meent de burgemeester, ondanks de oproep zorgvuldig te kijken naar financiën en cultuur.

In de tweede termijn kan iedereen zich daar in vinden. ‘Bij het maken van het rapport is politieke kleur buiten beschouwing gebleven; het is nu aan de raad er politiek kleur aan te geven,’ sprak werkgroepvoorzitter Abrahams eerder. Maar dát is niet het debat dat vanavond heeft plaatsgevonden. En door het rapport én de gevraagde beslissing achter te houden, heeft het ook buiten de raadszaal niet plaats gevonden. Waarmee de technocraten een debat hebben gewonnen wat goed-en-wel niet eens is gevoerd.

Deze column verscheen op 3 februari 2020 bij Binnenlands Bestuur.